بحران COVID-19 منجر به اختلال اساسی در بهداشت و شرایط اقتصادی در سراسر کشورها شده است. در حالی که کسب و کارها در ایران به سختی از شرایط تحریم در حال عبور بودند همه گیری این ویروس باعث شد خیلی از همین بیزینسها بسته بشند. البته این موضوع تنها برای ایران صدق نمیکند، چرا که در سرتاسر جهان با این ویروس ناخوانده دستو پنجه نرم میکنند. در این مدت برخی از شرکتها یکجا ننشستند و در حال جمعآوری از رفتار مصرف کنندگان و بازار پس از همهگیری بودند. در این مقاله قصد داریم تا مفصل راجعبه این گزارشها صحبت کنیم و نشان دهیم مشاغل چگونه میتوانند در این شرایط سخت دوباره به سمت سودآوری حرکت کنند. وقتی کشورهای مختلف به آرامی به سمت عادی شدن شرایط پیش میروند، مشاغل مجبورند تا برای ادامه حیاط خود ذهنیتشان را نسبت به کسب و کار تغییر دهند. چرا که با همهگیری کرونا نه تنها کسب و کارها دست به تغییر زدند بلکه مردم تمام جهان هم بینششان در مورد خیلی از موارد عوض شد. کافیست عکسهای گذشتهمان را نگاهی کنیم. ماسک نمیبینیم، الکل نمیزنیم، دستهایمان را نمیشوییم و از هم فاصله نمیگیریم. در حالی که برخی از کسب و کارها در تلاشند تا از عوارض جانبی نامطلوب این بیماری خارج شوند و رو به عادی شدن بروند، بخشهایی مانند تهیهغذاها، سوپرمارکتهای بزرگ، اجاره دهندههای ملک و.. وجود دارد که در حال بازبینی در نوع خدماتشان هستند تا در این شرایط از بین نروند. یکی از تصمیمهای مشخص و قطعی این است که باید به سمت نوآوری حرکت کنیم و حالت سنتی را در این بازه کنار بگذاریم و استراتژیهایی برای رشد دیجیتال تعریف کنیم.
کسب و کار خود را برای جهان پس از کرونا آماده کنید
رهبران برخی از مشاغل بزرگ در دنیا یک تغییر اساسی در سودآوری کسب و کارها را پیشبینی کردهاند. البته نه هر کسب و کاری، کسب و کارهایی که در خدماتشان تغییر روش دادهاند. در این مقاله ما به برخی از استراتژیهایی اشاره کردهایم که مارکت لیدرها در ایالات متحده آمریکا (market leaders) برای بازاریابی کسب و کار خود در شرایط فعلی اتخاذ کردهاند.
۱- معرفی مجدد
وقتی فصل ۲ یک سریال بعد از وقفهای طولانی اکران میشود، کارگردان در چند دقیقه اول خلاصهای از کل سریال را ارائه می دهد، درست است؟ بنابراین مشتریان برای ارتباط دوباره با کسب و کار شما نیاز به معرفی مجدد خدمات شما دارند، نیاز است که مستقیماً با مشتریان ارتباط برقرار کنیم و بر اساس نیازها و خواستههای آنها استراتژی جدید طراحی کنیم.
۲- تمرین مذاکره مجدد
لحظهای را در نظر بگیرید که شما قرار است فردا در یک سمینار بزرگ سخنرانی کنید، شاید یک روز، شاید یکهفته، شاید هم یک ماه برای آن یک روز تمرین میکنید و کلماتتان را با خود و دیگران مرور میکنید به همین تریتیب، مشاغل باید برای حضور مجدد در بازاری که تغییر روش داده است تمرین کنند تا از قابلیتها و نقاط مثبت خود اطمینان حاصل کنند و از مقاوت بیشتری نسبت به قبل برخوردار باشند. مدیران یک کسب و کار باید بر اساس سناریوهای فعلی بازار استراتژیهای خود را مورد بحث قرار بدهند و با دیگران راجع به چگونگی عملکردشان مذاکره کنند.
۳- هدفگذاری مجدد
کسب و کارهایی که قبل از کرونا ویروس با سرعت حرکت میکردند بعد از تغییر عمل کرد خود در این شرایط باز هم با سرعت قبل حرکتشان را ادامه دادند. شما باید از تواناییهای کسب و کار خود آگاه باشید تا در هر شرایطی بتوانید از فرصتهای پیشآمد استفاده کنید. باید نقاط ضعف بیزینس خود را بشناسید تا به موقع، جلوی ضرر و زیانهای احتمالی را بگیرید. در این شرایط شما هستین که تایین میکنید تغییر کنید یا با روند گذشته ادامه دهید. قبل از همهگیری کرونا معرفی شدن و معرفی کردن خود کار بسیار دشواری بود. چراکه شما شبیه به همه آن N میلیون نفری بودید که کارآفرینی کردهاند. شما نقطه ضعف کسب و کاری را پوشش دادین و نوع جدیدی از آن کسب و کار را ارائه دادین. ولی بعد از همهگیری این ویروس شما با کوچکترین تغییری در خدمات خود سریع شناخته خواهید شد. تغییراتی که مرتبط با این ویروس باشند. فرض کنید شما یک رستوران دار در میدان انقلاب هستین. همه ما از آنجا رد شدهایم و یا در آن محیط غذا خوردهایم. کسانی که در این مدت با همان شیوه قبل خدمات ارائه دادند بسته شدند یا مقطعی تعطیل شدند. فرض کنید شما برای سرو غذاهای خود میزهای تک نفره با کاور مخصوص طراحی کردهاید که مشتری برای صرف غذا در محیط رستوران شما باید وارد فضایی تک نفره و جدا از دیگران شود. شاید مثل قبل درآمد نداشته باشید ولی قطعا تعطیل نخواهید شد. مگر اینکه دولت دستور تعطیلی صادر کند. پس قعطا تغییر هدف و هدف گذاری مجدد به ادامه حیاط کسب و کار ما کمک خواهد کرد.
۴- رقابت بدون ایست
همان طور که اشاره شد مشاغلی که به شیوه قدیمی خود به بازار برمیگردند قادر به تولید و ادامه حیاط نیستند. کسانی موفق خواهند شد که تکنیکهای صحیح را در این شرایط اجرا میکنند، یعنی رفتار مصرف کننده فعلی را اولویت قرار داده و نیاز بازار فعلی را برآورده میکنند.
فرصتهایی برای سرماییگذاری در حوزههای آنلاین
آن دسته از سرمایهگذاران و کارآفرینانی که قصد راه اندازی و یا سرمایهگذاری در حوزههای دیجیتال را دارند باید بدانند که برخی از بخشها به دلیل همهگیری Covid-19 شاهد رشد خوبی بودند. البته نکته مهمتر این است که با توجه به رفتار و نیاز مصرف کننده، این بخشها حتی پس از پایان همهگیری این بیماری احتمال سورآوری دارند. در این قسمت به چند نمونه از این مشاغل اشاره میکنیم.
۱- اپلییشنهای بهداشتی و تناسب اندام
بسته شدن باشگاههای ورزشی و عدم مراجعه به مراکز درمانی به دلیل ترس از سرایت بیماری، مردم را برای حضور در این مکانها مردد کرده است. در نتیجه این کسب و کارها میتوانند به سمت آنلاین شدن خدمات و محصولشان حرکت کنند. دستگاههای پوشیدنی، برنامههای شمارش کالری و مشاورههای آنلاین پزشکی با ذکر علائم و.. در طی همهگیری این ویروس محبوب شدهاند.
۲- خرده فروشیهای آنلاین
مردم به دلیل شیوع و ترس از گرفتار شدن این بیماری در برابر بازدید از فروشگاههای فیزیکی مقاومت میکنند و رفتار سختگیرانه ای نشان میدهند. پس بسیاری از افراد مایحتاج روزانه خود را از بازارهای آنلاین خریداری میکنند. البته فقط آنلاین فروختن مایحتاج کافی نیست. شما باید با توجه به ترجیحات مصرف کننده، در مورد محصولاتشان تجدید نظر کنید.
۳- سفارش آنلاین مواد غذایی و غذاهای آماده
طبق تحقیقات Coresight US Online Grocery Survey 2020، صنعت سفارش غذا آنلاین با رشد ۲۲ درصدی در سال ۲۰۱۹، که با تقاضای زیاد در طی COVID-19 پیش میرود، روند صعودی نسبت به سال گذشته را تجربه میکند و سفارش مواد غذایی و غذای آنلاین در سال ۲۰۲۰ با رشد ۴۰ درصدی پیشبینی شده. سفارش غذای آنلاین در چهار ماه اول سال ۲۰۲۰ با توجه به همهگیری کرونا دو برابر شد ولی با اقداماتی که مشاغل سفارش غذا برای اطمینان از پاکیزگی و ایمنی غذا انجام دادند، منجبر به رشد مجدد دوبرابری سفارشات غذا شد.
۴- آموزشها و برنامههای آموزشی آنلاین
از زمان شیوع کرونا تا به الان مدارس و موسسات آموزشی تعطیل بودند. والدین و معلمان نگران برنامه درسی نیمه تمام محصلان هستند. همین منجر به ظهور مشاغل Elearning شده است. حتی قبل از COVID-19، رشد و پذیرش بالایی برای آموزش آنلاین وجود داشته است. به طوری که در سال ۲۰۱۹ در آمریکا سرمایه گذاریها در بخش آموزش آنلاین به 18.66 میلیارد دلار رسیده است. پیش بینی میشود بازار کلی آموزش آنلاین تا سال 2025 به 350 میلیارد دلار برسد.